In augustus 1974 werd de Volvo 240 gepresenteerd, een doorontwikkeling van de 140-serie.

Het ontwerp en de carrosserie leken erg op de VESC (Volvo Experimental Safety Vehicle) die Volvo een paar jaar eerder had getoond.

De VESC, oftewel Volvo Experimental Safety Car, is een conceptauto van Volvo gebouwd in 1972.

Het ontwerp richtte zich met name op het verbeteren van de verkeersveiligheid en veel van de ideeën (met name het ontwerp van de neus) zijn later terug te vinden in de Volvo 240-serie.

De voorkant had veerpoten en tandheugelbesturing. De motor was een viercilinder met een bovenliggende nokkenas en een cilinderkop van licht metaal. Het comfortabele interieur en de driepuntsgordels waren standaard.

Het was echter vooral de hoge passieve veiligheid van dit voertuig die, samen met zijn goede rijeigenschappen, wereldwijd de aandacht trok.

De Volvo 240 (4-deurs) werd in 1976 gekozen als standaardvoertuig voor veiligheidsonderzoek door de Amerikaanse verkeersveiligheidsinstantie NHTSA.

De Amerikaanse specialisten waren van mening dat de Volvo 240 de beste bescherming van de inzittenden bood van alle voertuigen in deze klasse. Dit was een beslissend signaal voor de veiligheidseisen van de auto-industrie over de hele wereld. In 1991 beschreef het Insurance Institute for Highway Safety IIHS de Volvo 240 stationwagen in een grote studie als het veiligste voertuig op de Amerikaanse markt.

In termen van milieuvriendelijkheid was de Volvo 240 's werelds eerste voertuig met een Lambdasonde en katalysator - in 1975 in de VS.

De Volvo 240 heeft waarschijnlijk meer prijzen gewonnen dan welke andere auto dan ook - "Auto van het jaar", "Familiewagen van het jaar", "Veiligste auto van het jaar" zijn slechts enkele voorbeelden.

De Volvo 240 maakte ook snel naam als populaire raceauto. De goede rijeigenschappen - zowel op onverharde wegen als op asfalt - maakten indruk op veel chauffeurs.

Bijna elke derde van de geproduceerde Volvo 240 was een 5-deurs. De stationwagen is door de jaren heen een populair voertuig geweest voor gezinnen met kinderen over de hele wereld

Gedurende de gehele 19-jarige productieperiode is de Volvo 240 continu doorontwikkeld. In mei 1993 - na 2,8 miljoen geproduceerde exemplaren - verlieten de laatste 240 de fabriek in Göteborg.